سرطان دهان و لثه یکی از انواع سرطان‌های نادر است که می‌تواند تأثیرات جدی بر سلامت و کیفیت زندگی افراد داشته باشد. این نوع سرطان شامل تمامی نواحی دهان از جمله لب‌ها، زبان، لثه‌ها، داخل گونه‌ها، سقف و کف دهان و حتی ناحیه‌های اطراف دندان‌ها می‌شود. البته شناخت علائم اولیه و عوامل خطر می‌تواند به تشخیص زودهنگام و درمان موفقیت‌آمیز این بیماری کمک بزرگی کند. البته با مراجعه به دندانپزشک و بررسی وضعیت دهان و دندان خود می‌توانید از این مشکل پیشگیری کنید. در این مقاله، به بررسی جامع و کامل سرطان دهان و لثه، علائم، علل، روشهای تشخیص و درمان و همچنین راهکارهای پیشگیری از آن خواهیم پرداخت.
اگر قصد هرکدام از خدمات دندانپزشکی در کرمان را دارید، دکتر حسین گروهی به‌عنوان بهترین ایمپلنتولوژیست و متخصص درمان ریشه دندان، برای انجام هرکدام از خدمات دندانپزشکی مانند ایمپلنت در کرمان، بریج، پروتز و غیره بهترین انتخاب برای شما هستند.
علائم سرطان دهان و لثه
علائم سرطان دهان و لثه شامل زخم‌هایی که خوب نمی‌شوند، لکه‌های سفید یا قرمز روی لثه‌ها، زبان یا دیواره دهان و درد یا مشکل در بلع است. تغییرات در رنگ و بافت دهان و بوی بد دهان که با رعایت بهداشت دندانی هم بهبود نمی‌یابد، نیز می‌تواند نشانه‌های هشداردهنده‌ای باشد. در ادامه برخی دیگر از این علائم را بررسی خواهیم کرد.
ضایعات و زخم‌های دهانی
یکی از نشانه‌های اولیه سرطان دهان و لثه، وجود زخم‌هایی است که بهبودی نمی‌یابند و یا ضایعاتی که به صورت مداوم در دهان حضور دارند. این زخم‌ها ممکن است بدون درد باشند و به صورت نواحی سفید یا قرمز رنگ ظاهر شوند. در صورتی که ضایعات دهانی بیشتر از دو هفته بدون بهبودی باقی بمانند، باید به پزشک مراجعه شود.
درد و ناراحتی در دهان و گلو
درد یا ناراحتی مداوم در نواحی دهان و گلو می‌تواند از دیگر علائم این سرطان باشد. احساس درد هنگام بلع یا جویدن غذا، درد در گوش و یا تورم در فک می‌تواند نشان‌دهنده‌ی وجود مشکلات جدی باشد. در موارد پیشرفته‌تر، ممکن است فرد با مشکلاتی در تکلم و حرکت دادن زبان روبه رو شود.
مظلب پیشنهادی : مقایسه ایمپلنت با بریج
علل سرطان دهان و لثه
علل سرطان دهان و لثه شامل مصرف دخانیات (سیگار، قلیان، پیپ)، مصرف زیاد الکل، عفونت‌های ویروسی و سابقه خانوادگی ابتلا به سرطان است. همچنین، عدم رعایت بهداشت دهان و دندان و تغذیه نامناسب نیز می‌تواند به افزایش خطر ابتلا کمک کند.
مصرف دخانیات و الکل
یکی از مهمترین عوامل خطر برای سرطان دهان و لثه، مصرف دخانیات است. سیگار، پیپ، و سایر محصولات دخانی به طور مستقیم با افزایش ریسک این نوع سرطان مرتبط هستند. همچنین، مصرف زیاد الکل، به ویژه زمانی که با مصرف دخانیات همراه باشد نیز می‌تواند به افزایش خطر ابتلا به سرطان دهان کمک کند.
عفونت‌های ویروسی و عوامل ژنتیکی
برخی ویروس‌ها مانند ویروس پاپیلومای انسانی (HPV) نیز می‌توانند خطر ابتلا به سرطان دهان و لثه را افزایش دهند. همچنین، وجود سابقه‌ی خانوادگی سرطان و عوامل ژنتیکی نیز می‌تواند فرد را در معرض خطر بیشتری قرار دهد. برخی شرایط پزشکی و عوامل محیطی نیز ممکن است به این بیماری کمک کنند.
تشخیص سرطان دهان و لثه
ابتلا به سرطان دهان و لثه اگرچه نادر است اما توصیه می‌شود برای تشخیص بهتر و دقیق تر این بیماری حتما به پزشک مراجعه کنید.
معاینه‌ی فیزیکی و تاریخچه‌ی پزشکی
تشخیص اولیه‌ی سرطان دهان و لثه معمولا با معاینه‌ی فیزیکی توسط پزشک یا دندانپزشک آغاز می‌شود. در این مرحله، پزشک به بررسی دقیق نواحی دهان، لثه‌ها، زبان و گلوی بیمار می‌پردازد. همچنین، گرفتن تاریخچه‌ی پزشکی کامل از بیمار، شامل سوالاتی در مورد عادات زندگی، سابقه‌ی مصرف دخانیات و الکل و علایم فعلی، می‌توانند به تشخیص دقیق‌تر کمک کند.
بیوپسی و تست‌های تشخیصی
در صورتی که پزشک به وجود سرطان مشکوک شود، ممکن است نیاز به انجام بیوپسی (نمونه‌برداری از بافت) باشد. این فرآیند شامل برداشتن یک نمونه کوچک از ناحیه مشکوک و بررسی آن تحت میکروسکوپ برای تشخیص سلول‌های سرطانی است. علاوه بر بیوپسی، تست‌های تصویربرداری مانند سی‌تی اسکن، ام‌آر‌آی و پت‌اسکن نیز می‌توانند به تعیین مرحله و میزان گسترش سرطان کمک کنند.
مطلب پیشنهادی: قیمت کامپوزیت دندان در کرمان
درمان سرطان دهان و لثه
حال که با علائم، روشهای تشخیص و دلایل ابتلا با این بیماری آشنا شده اید، لازم است که خیلی سریع به دنبال راهی برای درمان آن باشید. در ادمه برخی از درمان های سرطان دهان و لثه برایتان بیان شده است.
جراحی
یکی از روشهای اصلی درمان سرطان دهان و لثه، جراحی است. هدف از جراحی، برداشتن کامل تومور و بافت‌های سرطانی اطراف آن است. بسته به محل و اندازه تومور، جراحی می‌تواند شامل برداشتن بخشی از فک، زبان، یا سایر نواحی دهان باشد. در برخی موارد، ممکن است نیاز به بازسازی نواحی برداشته شده و استفاده از پروتزهای دندانی و فک باشد.
رادیوتراپی و شیمی‌درمانی
رادیوتراپی و شیمی‌درمانی از دیگر روشهای درمانی سرطان دهان و لثه هستند. رادیوتراپی با استفاده از اشعه‌های پرانرژی به نابودی سلول‌های سرطانی کمک میکند و معمولاً پس از جراحی یا به عنوان درمان اصلی در مراحل پیشرفته‌تر استفاده می‌شود. شیمی‌درمانی نیز با استفاده از داروهای خاص به توقف رشد و تکثیر سلول‌های سرطانی کمک میکند. این روش‌ها ممکن است به صورت ترکیبی با جراحی یا به عنوان درمان مستقل مورد استفاده قرار گیرند.
پیشگیری از سرطان دهان و لثه
اگرچه ابتلا به سرطان دهان و لثه آزار دهنده و نگران کننده است اما میتوان با راه های صحیح تا حدی از ابتلا به این بیماری پیشگیری کرد، برخی از اقدامات لازم جهت جلوگیری از سرطان دهان و لثه عبارتند از:
ترک دخانیات و مصرف معتدل الکل
یکی از موثرترین راه‌های پیشگیری از سرطان دهان و لثه، ترک مصرف دخانیات است. کاهش یا قطع مصرف الکل نیز می‌تواند به طور قابل توجهی خطر ابتلا به این سرطان را کاهش دهد. ایجاد سبک زندگی سالم و پرهیز از عادات مضر، می‌تواند نقش مهمی در پیشگیری از سرطان دهان و لثه ایفا کند.
مراقبت‌های دهانی و معاینات منظم
مراقبت‌های منظم دهانی و دندانپزشکی نیز در پیشگیری از سرطان دهان و لثه بسیار حائز اهمیت است. مسواک زدن و نخ دندان کشیدن به طور منظم، استفاده از دهانشویه‌های ضدعفونی‌کننده و معاینات منظم دندانپزشکی می‌توانند به حفظ سلامت دهان و شناسایی زودهنگام علائم مشکوک کمک کنند. همچنین، آگاهی از علائم اولیه و مراجعه به پزشک در صورت مشاهده هرگونه تغییرات غیرعادی در دهان، می‌تواند به تشخیص زودهنگام و درمان موثرتر این بیماری کمک کند.
استفاده از داروها و مکمل‌های تقویت کننده
در حال حاضر، داروهای خاصی برای پیشگیری از سرطان دهان و لثه وجود ندارد، اما برخی تحقیقات نشان داده‌اند که مصرف برخی ویتامین‌ها و مکمل‌ها ممکن است به کاهش خطر ابتلا به سرطان دهان و لثه کمک کنند. به عنوان مثال:
- ویتامین C و E که به عنوان آنتی‌اکسیدان‌های قوی شناخته می‌شوند و می‌توانند به کاهش آسیب‌های اکسیداتیو کمک کنند.
- کاروتنوئیدهای موجود در میوه‌ها و سبزیجات رنگی مانند هویج و گوجه‌فرنگی، ممکن است به کاهش خطر سرطان‌های مختلف، از جمله سرطان دهان، کمک کنند.
- فولات؛ که در سبزیجات برگ‌سبز یافت می‌شود، می‌تواند به کاهش خطر برخی از سرطان‌ها کمک کند.
- رژیم غذایی سالم و متعادل می‌تواند نقش مهمی در پیشگیری از سرطان دهان و لثه داشته باشد. مصرف زیاد میوه‌ها و سبزیجات، کاهش مصرف انواع فست فود و چربی‌های اشباع، و اجتناب از مصرف زیاد شکر و نوشیدنی‌های شیرین می‌تواند به کاهش خطر ابتلا کمک کند. همچنین، مصرف مواد غذایی حاوی آنتی‌اکسیدان‌ها و مواد ضدالتهابی می‌تواند به حفظ سلامت دهان و کاهش خطر ابتلا به سرطان کمک کند.
اقدامات خانگی برای مراقبت از دهان
علاوه بر مراقبت های ذکرشده برای جلوگیری از ابتلا به سرطان، با رعایت برخی اقدامات ساده و خانگی نیز می‌توانید به سلامت دهان و دندان خود کمک کنید.
رعایت بهداشت دهان
- مسواک زدن دو بار در روز با یک خمیر دندان حاوی فلوراید می‌تواند به پیشگیری از تجمع پلاک و باکتری‌ها کمک کند.
- نخ دندان کشیدن روزانه به پاکسازی فضاهای بین دندانی که با مسواک قابل دسترسی نیستند، کمک میکند.
- استفاده از دهانشویه‌های ضدعفونی‌کننده به کاهش باکتری‌ها و حفظ سلامت لثه‌ها کمک میکند.
تغییرات در سبک زندگی
قطع مصرف محصولات دخانیات به طور کامل، می‌تواند به کاهش خطر ابتلا به سرطان دهان و لثه کمک کند. علاوه بر این استفاده از کرم‌های ضدآفتاب برای لب‌ها و پوشاندن لب‌ها در معرض آفتاب شدید می‌تواند به کاهش خطر سرطان لب موثر باشد.
معاینات منظم دندانپزشکی
معاینات منظم دندانپزشکی برای تشخیص زودهنگام علایم سرطان دهان و لثه بسیار مهم هستند. دندانپزشک می‌تواند تغییرات مشکوک در دهان را شناسایی کرده و در صورت لزوم به پزشک متخصص ارجاع دهد. معاینات منظم به صورت هر شش ماه یک‌بار توصیه می‌شود، اما در صورت داشتن عوامل خطر بیشتر، ممکن است نیاز به معاینات مکرر توسط دندانپزشک متخصص باشد.
دکتر حسین گروهی با سابقه درخشان و تجربیات متعددی که درزمینهٔ انواع خدمات درمانی ازجمله ایمپلنت کسب کرده است، به‌عنوان بهترین و شناخته‌ترین دندانپزشک متخصص در استان کرمان آماده خدمت‌رسانی به شما است. برای دریافت مشاوره، اطلاع از نحوه رزرو نوبت و انجام خدمات درمانی و دندانپزشکی به سایت دکتر گروهی مراجعه کرده یا با شماره‌های 09136595124 و 03432443299 تماس بگیرید.
سخن پایانی
سرطان دهان و لثه یکی از بیماری‌های جدی و پرخطر است که نیاز به آگاهی و توجه ویژه دارد. شناخت علایم اولیه، عوامل خطر و روشهای تشخیص و درمان این بیماری می‌تواند به کاهش مرگ و میر و بهبود کیفیت زندگی افراد مبتلا کمک کند. همچنین، توجه به روشهای پیشگیری مانند ترک دخانیات، کاهش مصرف الکل، مراقبت‌های منظم دهانی و تغییرات در رژیم غذایی می‌تواند نقش مهمی در کاهش خطر ابتلا به این سرطان ایفا کند. با افزایش آگاهی عمومی و مراجعه به موقع به پزشک، میتوان از بسیاری از موارد سرطان دهان و لثه جلوگیری کرد یا آن را در مراحل اولیه تشخیص داد و با موفقیت درمان کرد.